صبح روز چهارشنبه، فرهنگستان علوم میزبان همایش «مبانی علمی و فلسفی هوش مصنوعی» بود. در این برنامه، رضا داوری اردکانی، استاد ممتاز دانشگاه تهران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم، دیدگاه‌های فلسفی خود را درباره جایگاه هوش مصنوعی در دنیای امروز بیان کرد.

علم، موهبتی الهی و مسئولیتی انسانی

داوری اردکانی در آغاز سخنانش گفت که خداوند سرچشمه علم و دانایی است و انسان باید از این موهبت برای خیر و رشد خود استفاده کند. او تأکید کرد که هوش مصنوعی فقط یک ابزار فنی نیست، بلکه مرحله‌ای مهم در تاریخ تمدن بشر به شمار می‌آید.
به باور او، این فناوری می‌تواند مسیر پیشرفت را هموار کند یا سبب نابودی شود. داوری هشدار داد که در جهانی پر از رقابت و میل به قدرت، احتمال استفاده نادرست از هوش مصنوعی زیاد است.

تکنولوژی؛ خادم انسان یا نیرویی مستقل؟

وی توضیح داد که هوش مصنوعی ادامه‌ی راه طولانی تکنولوژی است، اما ممکن است به مرحله‌ای برسد که از کنترل انسان خارج شود. داوری گفت انسان‌ها گمان می‌کنند تکنولوژی را برای رفع نیازهای خود ساخته‌اند، اما در واقع این تکنولوژی است که نیازهای تازه می‌آفریند و انسان را وابسته‌تر می‌کند.
او تأکید کرد که تکنولوژی راه خود را پیش می‌برد و منتظر خواست انسان نمی‌ماند. انسان باید در برابر این جریان آگاه و مسئول بماند.

قدرت ویرانگر هوش مصنوعی

این فیلسوف ایرانی هشدار داد که هوش مصنوعی می‌تواند جهان را بازآفرینی کند و برداشت انسان از واقعیت را تغییر دهد. او گفت اگر این فناوری در مسیر قدرت و سلطه قرار گیرد، می‌تواند بحران‌های گسترده‌ای در جهان ایجاد کند. داوری باور دارد که کنترل کامل بر این فناوری ممکن نیست، زیرا مراکز قدرت آن را هدایت می‌کنند، نه دانشمندان.

هوشیاری در برابر شیفتگی فناورانه

او تأکید کرد که انسان باید از هوش مصنوعی بهره بگیرد، اما نباید شیفته‌ی آن شود. به گفته‌ی داوری، این فناوری نمی‌تواند میان خیر و شر تفاوت بگذارد، زیرا فاقد وجدان و درک اخلاقی است و فقط با داده و محاسبه کار می‌کند.

پایان سخن: راهی نامعلوم در دنیای تکنیک

در پایان، داوری اردکانی از پژوهشگران خواست تا توانایی‌ها و محدودیت‌های هوش مصنوعی را برای مردم توضیح دهند. او گفت انسان می‌تواند از این فناوری سود ببرد، اما نمی‌تواند برای آن وظیفه اخلاقی تعیین کند. به باور او، امروز تکنیک مسیر جهان را مشخص می‌کند و هنوز کسی نمی‌داند این مسیر به کجا می‌انجامد.