کارگاه بین‌المللی «Artificial Intelligence & Neurochemical Insights» از ۱۱ تا ۱۵ نوامبر ۲۰۲۵ در دانشکده داروسازی JSS در شهر مایسور هند آغاز شد. این رویداد که پیش‌نشست رسمی کنفرانس سالانه انجمن نوروشیمی هند (SNCI) محسوب می‌شود، با حضور پژوهشگران برجسته علوم اعصاب، هوش مصنوعی و نوروشیمی از چند کشور برگزار می‌شود. هدف اصلی کارگاه، بررسی نقش فزاینده هوش مصنوعی در درک رفتارهای مولکولی و شیمیایی مغز است؛ موضوعی که می‌تواند آینده درمان‌های عصبی را تغییر دهد.

اهمیت برگزاری کارگاه و چشم‌انداز علمی آن

برگزارکنندگان اعلام کردند که این کارگاه با هدف ایجاد یک فضای آموزشی و پژوهشی مشترک میان متخصصان چند حوزه طراحی شده است. شرکت‌کنندگان در این رویداد می‌آموزند که چگونه داده‌های پیچیده مغزی را با ابزارهای پیشرفته AI تحلیل و مدل‌سازی کنند و از نتایج آن برای مطالعه بیماری‌ها یا طراحی دارو استفاده کنند.

این کارگاه به‌خصوص برای پژوهشگران جوان ارزش بالایی دارد، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند با روش‌های نوین تحلیل داده‌های عصبی، ابزارهای آزمایشگاهی جدید و مدل‌های محاسباتی پیشرفته آشنا شوند.

سخنرانی افتتاحیه و حضور اساتید بین‌المللی

در افتتاحیه کارگاه، دکتر سولیا چانگ از دانشگاه Seton Hall آمریکا سخنرانی اصلی را ارائه کرد. او تأکید کرد که ترکیب علوم اعصاب با هوش مصنوعی می‌تواند منجر به جهش‌های بزرگ در فهم رفتار مولکولی مغز شود. دکتر چانگ توضیح داد که پژوهشگران آینده باید توانایی تحلیل هم‌زمان داده‌های ژنتیکی، نوروشیمیایی و رفتاری را داشته باشند و مدل‌های مولد بهترین ابزار برای این کار هستند.

پژوهشگرانی از مؤسسات NIMHANS، IISER Bangalore، BITS Pilani و چند مرکز خارجی نیز در این رویداد حضور دارند و درباره موضوعات تخصصی در حوزه نوروشیمی و فناوری‌های هوشمند ارائه خواهند داشت.

بخش‌های علمی و عملی کارگاه (۵ روز آموزش تخصصی)

۱. تحلیل داده‌های نوروشیمیایی با مدل‌های هوش مصنوعی

شرکت‌کنندگان یاد می‌گیرند چگونه داده‌های مغزی را با الگوریتم‌های یادگیری ماشین دسته‌بندی، پیش‌بینی و مدل‌سازی کنند. این بخش به‌خصوص برای پژوهش‌هایی که نیاز به تحلیل داده‌های بزرگ دارند، بسیار کاربردی است.

۲. مدل‌سازی مولکولی التهاب و فعالیت عصبی

این بخش بر مطالعه مکانیسم‌های سلولی با کمک مدل‌های in vitro و in vivo تمرکز دارد. پژوهشگران بررسی می‌کنند که چگونه واکنش‌های عصبی در شرایط مختلف تغییر می‌کند.

۳. آموزش عملی با فناوری‌های پیشرفته آزمایشگاهی

شرکت‌کنندگان با تکنیک‌های روز در حوزه علوم اعصاب کار می‌کنند، از جمله:

• organ-on-chip
• تصویربرداری مولکولی
• مدل‌های حیوانی و مطالعات رفتاری
• روش‌های جراحی استریوتاکتیک
• تحلیل منحنی‌های مولکولی و بیوشیمیایی

۴. اخلاق داده و امنیت اطلاعات عصبی

با توجه به حساسیت داده‌های مغزی، جلساتی برای بررسی استانداردهای ایمنی، قوانین بین‌المللی و چالش‌های اخلاقی برگزار می‌شود.

نقش هوش مصنوعی در آینده پژوهش‌های مغز

■ تشخیص زودهنگام بیماری‌های عصبی

مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند نشانه‌های اولیه پارکینسون، آلزایمر و MS را از میان داده‌های شیمیایی مغز تشخیص دهند.

■ طراحی داروهای هوشمند مبتنی بر مولکول‌های مغزی

الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند واکنش‌های مولکولی را شبیه‌سازی کنند و مسیرهای دارویی جدید پیشنهاد دهند.

■ تحلیل چندلایه داده‌های پیچیده مغز

ترکیب داده‌های ژنتیکی، نوروشیمیایی و رفتاری، تصویر جامع‌تری از عملکرد مغز ارائه می‌دهد.

■ توسعه ابزارهای تشخیصی مبتنی بر داده

این ابزارها می‌توانند انحراف‌های کوچک در فعالیت عصبی را شناسایی کنند و به تشخیص زودهنگام اختلالات کمک کنند.

اظهارنظر برگزارکنندگان و برنامه‌های آینده

دکتر T.M. Pramod، رئیس دانشکده داروسازی JSS، این کارگاه را «یک قدم اساسی برای پیشرفت پژوهش‌های مغزی و ایجاد شبکه همکاری بین‌المللی» توصیف کرد. او افزود که نتایج این رویداد می‌تواند به:

• توسعه مدل‌های دقیق‌تر نوروشیمی
• بهبود ابزارهای درمانی عصبی
• پیشرفت نوروتکنولوژی
• تولید راهکارهای درمانی مبتنی بر داده

کمک کند.

همچنین برگزارکنندگان اعلام کردند که نسخه بعدی این کارگاه با حضور چند مؤسسه اروپایی و آسیایی گسترش خواهد یافت.

جمع‌بندی

کارگاه بین‌المللی «هوش مصنوعی و شناخت شیمیایی مغز» یکی از مهم‌ترین رویدادهای تخصصی سال ۲۰۲۵ در حوزه علوم اعصاب است. پیوند هوش مصنوعی با داده‌های نوروشیمیایی نشان می‌دهد که آینده پژوهش‌های مغز به سمت تحلیل هوشمند، مدل‌سازی پیشرفته و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده حرکت می‌کند—مسیر تازه‌ای که می‌تواند شیوه درمان و شناخت بیماری‌های عصبی را دگرگون کند.